ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Η ημερομηνία έχει τεθεί εγγράφως από την Κομισιόν: Μέχρι την 1η
Ιανουαρίου 2019 υποχρεούται η ελληνική κυβέρνηση να τροποποιήσει το
ισχύον καθεστώς στην φορολόγηση των πλοίων και των εταιρειών.
Δεσμεύσεις υπάρχουν ρητά και στα Μνημόνια που έχουν υπογραφεί και στα
οποία αναφέρεται ότι πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στο φορολογικό
πλαίσιο. Οι λεπτομέρειες καθορίζονται από το τελευταίο έγγραφο που
εστάλη υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, ωστόσο ο διάλογος συνεχίζεται
μέσω αλληλογραφίας που επιμελείται το υπουργείο Ναυτιλίας. Σε αυτή τη
κρίσιμη φάση των συζητήσεων για την δεύτερη αξιολόγηση, οι δηλώσεις
του Β. Σόϊμπλε με απευθείας αιχμές στον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα
λέγοντας ότι “αναδείχθηκε στην εξουσία, υποσχόμενος να καταργήσει τα
προνόμια για τους εφοπλιστές, αλλά τελικά δεν έκανε τίποτα”, δεν είναι
τυχαία. Βέβαια, την ίδια ώρα η τρίτη σε μέγεθος ναυτιλιακή εταιρία της
Γερμανίας, η Rickmers Holding γνωστοποίησε ότι η τράπεζα HSH Nordbank
υποχώρησε από μια συμφωνία για την αναδιάρθρωση του χρέους της
εταιρείας, υποχρεώνοντας την να υποβάλει αίτημα για υπαγωγή σε
καθεστώς πτώχευσης. Η επιθετικότητα του Σόιμπλε εξηγείται από το
γεγονός ότι, παρά τα φορολογικά κίνητρα που έχει παραχωρήσει στους
Γερμανούς εφοπλιστές οι εταιρείες τους αδυνατούν να ανταγωνιστούν και
να διαχειριστούν τα πλοία τους με κερδοφορία και επιπλέον, οι
περισσότεροι αγοραστές των Γερμανικών πλοίων τα τελευταία χρόνια είναι
Έλληνες.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής
Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, που δημοσιεύθηκαν τον
περασμένο Μάρτιο, η ελληνόκτητη ναυτιλία παραμένει στην πρώτη θέση
διεθνώς, κατέχοντας 4.136 πλοία πεκ των οποίων τα 759 είναι κάτω υπό
ελληνική σημαία. Σε αντίθεση με την Γερμανική σημαία που
συρρικνώνεται.
Η επιμονή της Κομισιόν στο θέμα της φορολογίας έρχεται να “ακουμπήσει”
σε σχετική διάταξη που αναφέρεται στα Μνημόνια. Στα Μνημόνια υπάρχει
μια γενική αναφορά για αλλαγές στη φορολογία, ωστόσο στα έγγραφα της
Κομισιόν περιγράφονται με σαφήνεια οι τροποποιήσεις που ζητούνται.
Μάλιστα, τονίζεται ότι
“οι ελληνικές αρχές καλούνται να τροποποιήσουν την ισχύουσα νομοθεσία
κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι τα προαναφερόμενα μη συμβατά μέτρα
στο πλαίσιο του ελληνικού συστήματος για τη φορολογία χωρητικότητας
(κυρίως ν. 27/1975) θα αρθούν ή θα τροποποιηθούν κατά τρόπο που να τα
καθιστά συμβατά”.
Κυρίως, η Κομισιόν απαιτεί από την ελληνική κυβέρνηση να τροποιήσει,
“κατά μείζονα λόγο, τις φοροαπαλλαγές για τα εισοδήματα που
σχετίζονται με τα μερίσματα τα οποία καταβάλλονται από μη ναυτιλιακές
εταιρείες, όπως οι επιχειρήσεις του ευρύτερου ναυτιλιακού κλάδου του
άρθρου 25 του ν. 27/1975”.
H Επιτροπή θεωρεί ότι η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα
για να τροποποιήσει τον ν. 27/1975 και τη σχετική νομοθεσία στο μέτρο
που είναι απαραίτητο. Ειδικότερα, η Επιτροπή απαιτεί από τις ελληνικές
αρχές να εφαρμόσουν συγκεκριμένες τροποποιήσεις στον ν. 27/1975, για
να τον ευθυγραμμίσουν με τους κανόνες που θα ισχύουν στο μέλλον.
Μεταξύ άλλων η Κομισιόν ζητεί: να περιοριστούν τα επιλέξιμα πλοία σε
εκείνα που δραστηριοποιούνται στις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων
και επιβατών και στα εξομοιωμένα πλοία, όπως αυτά που ειδικεύονται
στην εξυπηρέτηση υπεράκτιων δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της
μεταφοράς προσωπικού, υλικού και εξοπλισμού, ή στην εκτέλεση
δραστηριοτήτων εγκατάστασης και συντήρησης εάν η εκμετάλλευσή τους
εκτίθεται σε διεθνή ανταγωνισμό παρόμοιο με εκείνο των πλοίων
θαλάσσιων μεταφορών και απαιτεί παρομοίως εξειδικευμένο προσωπικό
(π.χ. πλοία πόντισης καλωδίων, πλοία πόντισης αγωγών, ερευνητικά και
γερανοφόρα. Επίσης, ζητείται να εισαγάγουν απαίτηση σύνδεσης με τη
σημαία κράτους του ΕΟΧ για πλοία ολικής χωρητικότητας άνω των 500
κόρων (εκτός των επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων και των εμπορικών
πλοίων που εκτελούν εσωτερικούς πλόες). Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες
γραμμές θαλασσίων μεταφορών, ισχυρίζεται η Κομισιόν, οι δικαιούχοι της
φορολογίας χωρητικότητας έχουν την υποχρέωση να αυξήσουν ή τουλάχιστον
να διατηρήσουν το μερίδιο των πλοίων των οποίων η εκμετάλλευση γίνεται
υπό σημαία κράτους του ΕΟΧ, εκτός αν ο δικαιούχος εκμεταλλεύεται
τουλάχιστον το 60% της χωρητικότητας του στόλου του υπό σημαία κράτους
του ΕΟΧ·
Στις δηλώσεις του Β. Σόιμπλε απάντησαν τόσο ο υπουργός Ναυτιλίας, όσο
και ο πρόεδρος της ΕΕΕ. Ο Π. Κουρουμπλής επεσήμανε ότι «ο κ. Σόιμπλε
αναζητεί αιτίες για να χρεωθούν στην Ελλάδα και άλλα βάρη και τώρα
θυμήθηκε την ιστορία με τη φορολογία των εφοπλιστών». Υπογράμμισε
επίσης ότι η συνεννόηση που είχε γίνει με τους εταίρους ήταν να
εξασφαλίσει η Ελλάδα 420 εκατομμύρια ευρώ από τη φορολογία των
εφοπλιστών και κατάφερε να εξασφαλίσει 550 εκατομμύρια και αναρωτήθηκε
«εάν ήταν μειωμένη η φορολογία των εφοπλιστών γιατί έχουμε μόνο 750
πλοία με ελληνική σημαία, και δεν έχουμε 4500 πλοία με σημαία ελληνική
αφού τόσα είναι τα πλοία του ελληνόκτητου στόλου;»
Από την πλευρά των εφοπλιστών, ο κ. Θεόδωρος Βενιάμης, προέδρος της
Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών σε επιθετικό ύφος τόνισε ότι ο κ. Σόιμπλε,
αγνοώντας με εμμονή το ιδιαίτερα ευνοϊκό καθεστώς που διέπει τη
γερμανική ναυτιλία, στρέφεται με τις δηλώσεις του εναντίον της
ελληνικής ναυτιλίας που τυχαίνει όμως να εκπροσωπεί και το 50% της
κοινοτικής, μια πρωτιά που μάλλον ενοχλεί. Επίσης, ο κ. Θ. Βενιάμης
αναρωτιέται γιατί “σε μία περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να
προασπίσει, αλλά και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ναυτιλίας
της έναντι του σκληρού ανταγωνισμού από ναυτιλιακά κέντρα εκτός
Ευρώπης, οι επικρίσεις του κ. Σόιμπλε είναι προκλητικά αβάσιμες” και
προσθέτει: “Δημιουργείται επίσης το ερώτημα μήπως η αποτυχία της
γερμανικής ναυτιλιακής πολιτικής, που παρόλες τις ευνοϊκές ρυθμίσεις
σε όλα τα επίπεδα (πλοιοκτησία, διαχείριση, φυσικό πρόσωπο), δεν
κατάφερε να στηρίξει τη ναυτιλία της, είναι το κίνητρο που υποκινεί
τον υπουργό στις δηλώσεις αυτές. Αν στόχος των δηλώσεών του είναι να
τορπιλίσει τους στενούς δεσμούς της ελληνικής ναυτιλίας με τον τόπο
της, αποδεικνύεται ότι δεν επιθυμεί να δει την Ελλάδα σε αναπτυξιακή
πορεία”.
Αλλά στο θέμα της αλλαγής του τρόπου φορολογίας της ελληνικής
ναυτιλίας, πήρε θέση και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος
Μητσοτάκης, ο οποίος μιλώντας πρόσφατα στη Ναυτιλιακή Λέσχη στον
Πειραιά είπε ότι “η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της κοινοτικής –
και επομένως και της ελληνικής – ναυτιλίας αποτελεί ζητούμενο
τεράστιας σημασίας για την Ελλάδα, ιδίως σε μια περίοδο που στην
Ευρωπαϊκή Ένωση διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή ναυτιλιακή στρατηγική” και
κατέληξε λέγοντας: “Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεσμεύομαι ότι η Ελλάδα
θα εξακολουθήσει να έχει ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο φορολόγησης της
ναυτιλίας, όπως επιβάλλει το συμφέρον της χώρας και όπως επιτρέπει το
κοινοτικό κεκτημένο. Θεωρώ πως αυτό το ζήτημα, δηλαδή το ερώτημα του
κατά πόσον το καθεστώς φορολόγησης της ναυτιλίας στην Ελλάδα αποτελεί
κρατική ενίσχυση, είναι πολύ περισσότερο θέμα πολιτικής απόφασης από
πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πολύ λιγότερο ζήτημα στενής
τεχνοκρατικής ανάλυσης. Ειδικά τώρα που η Βρετανία – μετά το Brexit –
φιλοδοξεί να μετατρέψει το Λονδίνο σε νέο φορολογικό παράδεισο”.