ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Οι ναυτικοί αποφασισμένοι για την απεργία στις 3 Σεπτεμβρίου

Ζητούν υπογραφή συλλογικών συμβάσεων

Φουρτούνες στη ναυτιλία

“Οι ναυτικοί δεν αποφασίζουν εύκολα απεργία αλλά δύσκολα την
σταματούν”. Η πατρότητα της φράσης αυτής ανήκει σε κορυφαίο
συνδικαλιστή των περασμένων δεκαετιών και όποια κυβέρνηση την αγνόησε
έπεσε σε περιπέτειες και για να τις αντιμετωπίσει προσέφυγε σε
επιστρατεύσεις. Στη σημερινή συγκυρία η κατάσταση στα πλοία κυρίως της
ακτοπλοίας θυμίζει “παραμονή ανταρσίας σε γαλέρα”. Το βασικό αίτημα
της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσποινδίας της απεργίας που κήρυξε για την
Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου είναι η υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας
που έχει να υπογραφεί στην επιβατηγό ναυτιλία από το 2016 και στην
ποντοπόρο από το 2010.
Οι άκαρπες συζητήσεις μεταξύ της ΠΝΟ και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων
Επιβατηγών Ναυτιλίας έχουν πυροδοτήσει ένταση στις σχέσεις τους. Το
κλίμα επιβαρύνθηκε και εξ αιτίας δύο αιφνίδιων θανάτων σε πλοία της
ακτοπλοίας που αποδόθηκαν, απο την πλευρά των συνδικαλιστών, στην
υπερκόπωση και στην εντατικοποίηση των εργαζομένων στα πλοία.
Οι εκπρόσωποι των ναυτιλιακών εταιριών που διαχειρίζονται επιβατηγά
ακτοπλοϊκά πλοία επιμένουν σε “μηδενικές αυξήσεις”, ενώ υπάρχουν
συνδικαλιστές και “μεσάζοντες” που εισηγούνται αυξήσεις 2%, εξέλιξη
που δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή και από τις δύο πλευρές.
Οι συνδικαλιστές της ναυτικής ομοσπονδίας σε αυτή τη φάση είναι
τριχασμένοι. Η ισχυρότερη τάση είναι συσπειρωμένη γύρω απο την γενικό
γραμματέα Γιάννη Χαλά, τρία σωματεία (μηχανικοί, θερμαστολαδάδες και
μάγειροι) κινούνται στη σφαίρα επιρροής του ΠΑΜΕ, ενώ υπάρχει και η
τρίτη τάση που αυτοπροσδιορίζεται “ταξική και μη ελεγχόμενη από
κόμματα και εφοπλιστές”. Μάλιστα, σε μια αποστροφή πρόσφατης
ανακοίνωσης η ΠΕΝΕΝ ( ναύτες), πρόεδρος της οποίας είναι ο Αντώνης
Νταλακογιώργος επισημαίνεται ότι οι υπόλοιποι συνδικαλιστές
“αποδεικνύονται για πολλοστή φορά ανήμποροι, ανίκανοι, έχουν μηδενική
απήχηση και σε αυτούς ακόμη που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν”, ενώ η
“περιθωριοποίηση στην οποία έχουν περιέλθει τους οδηγεί να στοχοποιούν
και να συκοφαντούν την ΠΕΝΕΝ η οποία κατά γενική ομολογία είναι το
μόνο ναυτεργατικό σωματείο που αναπτύσσει μια πολύμορφη δράση και
αγώνα για τα δικαιώματα των ναυτεργατών”.
Η απεργία, ύστερα από έντονη διαμάχη μεταξύ των μελών της εκτελεστικής
επιτροπής της ΠΝΟ, αποφασίστηκε για τις 3 Σεπτεμβρίου, ενώ η πρόταση
για παρατεταμένες απεργιακές κινητοποιήσεις που θα ξεκίναγαν απο την
1η Αυγούστου δεν πέρασε από την πλειοψηφία, με το βασικό επιχείρημα
ότι “θα προκαλούσαν την έντονη αντίδραση των επιβατών και των
νησιωτών, αλλά και των μεταφορέων”. Η μετάθεση της σύγκρουσης, η οποία
για τους ειδήμονες της Ακτής Μιαούλη είναι αναπόφευκτη, έγινε με
πρωτοβουλία της πλειοψηφίας των συνδικαλιστών προκειμένου να πείσει
τους εκπροσώπους των ναυτιλιακών εταιριών ότι “πρέπει να υπογραφεί
συλλογική σύμβαση εργασίας, αλλιώς η κατάσταση θα γίνει ανεξέλεγκτη”.
Η ύψωση της ελληνικής σημαίας στο επιβατηγό πλοίο “Μύκονος Παλλάς” των
Μινωϊκών Γραμμών και η πρόσληψη 120 Ελλήνων ναυτικών λειτούργησε
“ευεργετικά” για την ψυχολογία των συνδικαλιστών που στηρίζουν τον Γ.
Χαλά, όμως τα προβλήματα είναι τεράστια και οι ναυτικοί πιέζουν για
αυξήσεις. Οι συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ έχουν περάσει στην αντεπίθεση και
με εκστρατεία ενημέρωσης τονίζουν ότι “οι συλλογικές συμβάσεις
εργασίας δεν έχουν ανανεωθεί στα Ποντοπόρα, στα Μεσογειακά Φορτηγά,
στα Ακτοπλοϊκά Φορτηγά κάτω 550 κοχ από το 2010” και επισημαίνουν: “Η
ανανέωση των ΣΣΕ στην Ακτοπλοΐα, τα Πορθμεία και Μεσογειακά Τουριστικά
από το 2009 έως το 2017 γίνεται με μηδενικές αυξήσεις και την
καταστρατήγησή τους από τους εφοπλιστές, μειώσεις των οργανικών
συνθέσεων των καραβιών, εντατικοποίηση με 72 ώρες δουλειά τη βδομάδα,
χωρίς την πληρωμή των υπερωριών, φοροληστεία του εργατικού
εισοδήματος, όξυνση όλων των προβλημάτων που θέτουν σε κίνδυνο ακόμη
και την ίδια τη ζωή των ναυτεργατών”.
Βέβαια, η δυναμική των συνδικαλιστών περιορίζεται μόνο στα ακτοπλοϊκά
πλοία, δεδομένου ότι στα ποντοπόρα πλοία, οι ειδικότητες των κατωτέρων
πληρωμάτων, έχουν περιορισθεί δραματικά. Σύμφωνα με την Ελληνική
Στατιστική Αρχή στα υπό ελληνική σημαία πλοία απασχολούνται μόνο 468
Έλληνες ναυτικοί ως κατώτερα πληρώματα σε ένα σύνολο 3.921
εργαζομένων. Οι αλλοδαποί που εργάζονται σε υπό ελληνική σημαία πλοία
ανέρχονται σε 3.453. Αναλυτικότερα ως ναύκληροι, ενώ εργάζονται 637
ναυτικοί, μόνο οι 135 είναι Έλληνες και οι 502 αλλοδαποί.
Απασχολούνται 3 υποναύκληροι αλλοδαποί και κανείς Έλληνας. Ως
κυβερνήτες εργάζοναι συνολικά 22 και στην κατηγορία αυτή εργάζονται
μόνο Έλληνες. Ως ναύτες είναι ναυτολογημένοι 2.508 και από αυτούς μόνο
οι 280 είναι Έλληνες και 2.228 αλλοδαποί. Ως ναυτόπαιδες εργάζονται
750 και από αυτούς οι 719 είναι αλλοδαποί και 31 είναι μόνο οι
Έλληνες. Επίσης, στα πλοία με ελληνική σημαία εργάζεται και ένας
αλλοδαπός ξυλουργός.
Από την παράθεση των στοιχείων αυτών προκύπτει ότι η μάχη για τις
αυξήσεις στους μισθούς και στην υπογραφή των συλλογικών συμβάσεων θα
επικεντρωθεί στα επιβατηγά ακτοπλοϊκά πλοία, στα πορθμεία, στα πλοία
των γραμμών του Ιονίου και της Αδριατικής, στα ρυμουλκά και στα
Μεσογειακά φορτηγά πλοία,. Είναι αυτονόητο ότι στις κατηγορίες των
πλοίων, που είτε εργάζονται Έλληνες ναυτικοί είτε προσεγγίζουν συχνά
στα ελληνικά λιμάνια θα ασκηθεί μεγάλη πίεση ώστε να υπογραφούν οι
αντίστοιχες συλλογικές συμβάσεις.
Ωστόσο, στα ποντοπόρα πλοία, παραμένει σε εκκρεμότητα το θέμα της
πρόσληψης Ελλήνων κατωτέρων πληρωμάτων με μισθούς του Διεθνούς
Γραφείου Εργασίας, πρόταση στην οποία αντιδρούν έντονα οι
συνδικαλιστές ναυτικοί.