ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Μέσα σε τρεις δεκαετίες, οι Έλληνες εφοπλιστές επέτυχαν το ακατόρθωτο, δεδομένου ότι χωρίς να διαθέτει η χώρα μας δικά της φορτία, αύξησαν και τον αριθμό των πλοίων τους, αλλά και σχεδόν πενταπλασίασαν την χωρητικότητα και έτσι ανέβηκαν στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλίας την οποία διατηρούν μέχρι σήμερα σε όλα τα επίπεδα. Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ξεκάθαρα ότι μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια, ουσιαστικά μετά την οικονομική και ναυτιλιακή κρίση της δεκαετίας του ’80, οι “Γκρηκς” εμφανίζουν εκπληκτική άνοδο σε όλα τα οικονομικά μεγέθη. Το πρώτο στοιχείο είναι ότι σήμερα διαθέτουν τον στόλο, παγκοσμίως, με την μεγαλύτερη αξία, αφού προσεγγίζει τα 91 δις δολάρια!
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι από το 1988 που διέθεταν 2.487 πλοία, το 2015 διαχειρίζονταν συνολικά 4.057 πλοία.
Το τρίτο στοιχείο, που αποδεικνύει την δυναμική του ελληνόκτητου στόλου είναι ότι στην ανασκοπούμενη χρονική περίοδο, από το 1988 μέχρι και 2015, η χωρητικότητα των πλοίων αυξήθηκε από τους 47.269.018 τόνους γκρος, σε 184.063.875 τόνους γκρος!
Το τέταρτο στοιχείο, που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και ανάλυσης, είναι ότι στο κορυφαίο έτος της ναυλαγοράς, που ήταν το 2008, ο αριθμός των ελληνόκτητων πλοίων ανέρχονταν σε 4.173 πλοία. Ωστόσο, παρά την κατάρρευση των ναύλων, από το Μάϊο εκείνου του έτους, και παρά το γεγονός μέχρι τον Μάρτιο του 2015, ο ελληνόκτητος στόλος απώλεσε συνολικά 116 πλοία, η συνολική χωρητικότητα του στόλου των Ελλήνων εφοπλιστών, αυξήθηκε κατά 29.464.654 τόνους γκρος.
Το πέμπτο στοιχείο, που έχει και αυτό τις αντιφάσεις του, και αφορά στα στοιχεία του υπό ελληνική σημαία στόλου, όμως καταδεικνύει την χρησιμότητα της. Δεδομένου ότι από το 1988, που αριθμούσε 2.015 πλοία και ενώ έχασε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016, συνολικά 171 πλοία, ωστόσο αύξησε την χωρητικότητα του στόλου κατά 23.707.377 τόνους γκρος.
Το έκτο στοιχείο, όμως, είναι ανησυχητικό για το γεγονός ότι μειώθηκε ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών και ουσιαστικά αντιστοιχεί ένας Έλληνας ναυτικός για κάθε ένα ποντοπόρο ελληνόκτητο πλοίο!
Το έβδομο στοιχείο είναι όμως αισιόδοξο και προκύπτει από ένα σημαντικό πυρήνα Ελλήνων εφοπλιστών που εξακολουθεί να στηρίζει την ελληνική σημαία.
Αλλά ας δούμε αναλυτικά τα οικονομικά μεγέθη του ελληνικού και ελληνόκτητου στόλου:
Η συνολική αξία σήμερα του ελληνόκτητου στόλου υπερβαίνει τα 91,1 δις δολάρια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Vesselsvalue.com και είναι επηρεασμένη αρνητικά από την πτώση της αξίας των φορτηγών πλοίων. Ωστόσο, παραμένει πρώτος σε αξία στόλος, ενώ ακολουθεί στην δεύτερη θέση, ο Ιαπωνικός στόλος, που αξία του φθάνει τα 81 δις δολάρια. Από τα στοιχεία που δημοσιεύει ο ιστότοπος προκύπτει ότι ο κατά μέσο όρο ο Έλληνας επένδυσε στη ναυτιλία 1.105 δολάρια. Ο υπολογισμός γίνεται με βάση την αξία των πλοίων σε σχέση με τον πληθυσμό της κάθε χώρας. Έτσι, η Σιγκαπούρη έρχεται στην πρώτη θέση καθώς διαθέτει έ πλοία αξίας 35,4 δις. Δολαρίων και αντιστοιχεί ανά κάτοικο επένδυση 8.247 δολαρίων ανά κάτοικο. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Νορβηγία με πλοία αξίας 26,9 δις. δολ και 5.840 δολ. ανά κάτοικο. Στην τρίτη θέση ακολουθεί η Δανία με πλοία, αξίας 22,6 δις. δολαρίων και 4.173 δολάρια και στην τέταρτη θέση είναι η Ελλάδα.
Ο ελληνόκτητος στόλος, ενώ το 1988 είχε 2.487 πλοία και 47.269.018 τόνους γκρος, εκτοξεύθηκε το 2015 στα 4.057 πλοία και στις 184.063.875 τόνους γκρος.
Εξάλλου, ο υπό ελληνική σημαία στόλος, από 2.015 πλοία και χωρητικότητα 21.368.976 τόνους γκρος, που ήταν το 1988, διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους σε 1.844 πλοία και 44.669.432 τόνους γκρος. Αναλυτικότερα διαθέτει 473 φορτηγά πλοία, χωρητικότητας 15.458.267 τόνους, 521 δεξαμενόπλοια, χωρητικότητας 27.458.267 τόνους, 613 επιβατηγά, χωρητικότητας 1.363.379 τόνους γκρος και 237 διάφορα πλοία, χωρητικότητας 69.906 τόνους γκρος.
Το αρνητικό δεδομένο της ελληνικής ναυτιλίας είναι το γεγονός ότι μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών που εργάζονται στα ελληνικά πλοία. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής πλοίων και πληρωµάτων της 20ής Σεπτεµβρίου 2014 τα στοιχεία δεν είναι ευχάριστα. Συνολικά απογράφηκαν 1273 πλοία, επί συνόλου 1.387 πλοίων, 100 ΚΟΧ και άνω, που περιλαµβάνονταν στο µητρώο του ΝΑΤ, εκ των οποίων 1186 ήταν ελληνικά και 87 ελληνόκτητα υπό ξένη σηµαία συµβεβληµένα µε το ΝΑΤ. Από τα 1.186 ελληνικά πλοία 1.078 ήταν εν ενεργεία, 108 σε αργία ή παροπλισµό και 114 δεν απογράφηκαν για διάφορους λόγους, όπως πώληση, διάλυση, αλλαγή σηµαίας κ.λπ. Από τα 87 ελληνόκτητα πλοία, συµβεβληµένα µε το ΝΑΤ, τα 74 ήταν εν ενεργεία και 13 σε αργία ή παροπλισµό.
Στα πλοία που απογράφηκαν απασχολούνταν την ηµέρα της απογραφής 22.925 Έλληνες και ξένοι ναυτικοί, ενώ κατά την προηγούµενη απογραφή της 20ής Σεπτεµβρίου 2012, απασχολούνταν 22.880, δηλαδή ο αριθµός των απασχολούµενων ναυτικών παρουσίασε αύξηση κατά 0,2%. Αναλυτικότερα, στα ελληνικά πλοία που απογράφηκαν απασχολούνταν 21.315 ναυτικοί, από τους οποίους το 55,4% ήταν Έλληνες και το 44,6% ξένης εθνικότητας. Στα ελληνόκτητα πλοία µε ξένη σηµαία συµβεβληµένα µε το ΝΑΤ απασχολούνταν 1.610 ναυτικοί, εκ των οποίων το 53,5% ήταν Έλληνες και το 46,5% ξένης εθνικότητας.
Από τη σύγκριση των στοιχείων της απογραφής του έτους 2014 µε τα αντίστοιχα στοιχεία της απογραφής του έτους 2012, παρατηρείται ότι το σύνολο των Ελλήνων και ξένων ναυτικών στα ελληνικά πλοία που απογράφηκαν µειώθηκε κατά 1,2%, ενώ στα ελληνόκτητα πλοία µε ξένη σηµαία, συµβεβληµένα µε το ΝΑΤ το σύνολο των Ελλήνων και ξένων ναυτικών αυξήθηκε κατά 24%.
Παρατηρείται, δηλαδή, µείωση 2,8 % των Ελλήνων ναυτικών που υπηρετούσαν σε ελληνικά πλοία, 12.663 το 2014, έναντι 13.026 το 2012) και αύξηση 5,5% αυτών που υπηρετούσαν σε ελληνόκτητα πλοία (862 το 2014, έναντι 817 το 2012). Συνολικά, οι Έλληνες ναυτικοί στα ελληνικά και ελληνόκτητα πλοία μειώθηκαν κατά 318 άτομα ή ποσοστό 2,3%. Αντίστοιχα, παρατηρείται αύξηση 1,5%, των ξένων ναυτικών που υπηρετούσαν σε ελληνικά πλοία και αύξηση 55,5%, αυτών που υπηρετούσαν σε ελληνόκτητα πλοία µε ξένη σηµαία συµβεβληµένα µε το ΝΑΤ.
Σημαντικό επίσης είναι ότι, από το σύνολο των 21.315 Ελλήνων και ξένων ναυτικών που υπηρετούσαν σε ελληνικά πλοία, το ανώτερο προσωπικό αποτελούσε το 32,5% (6.933 άτοµα), το κατώτερο προσωπικό το 59,9% (12.769 άτοµα), οι δόκιµοι και το υγειονοµικό προσωπικό το 7,4% (1.585 άτοµα) και 28 άτοµα (0,1%) δεν είχε ναυτική ειδικότητα.
Τέλος, σημαντική εξέλιξη είναι το γεγονός ότι υπάρχουν Έλληνες εφοπλιστές που συνεχίζουν ταν φέρνουν τα πλοία τους στην ελληνική σημαία. Μάλιστα, το τελευταία τρίμηνο του τρέχοντος έτους, ενεγράφησαν στο εθνικό νηολόγιο 35 πλοία. Τα πλοία αυτά ανήκουν σε δώδεκα εφοπλιστικούς ομίλους που παραμένουν πιστά στην ελληνική σημαία. Τα περισσότερα από αυτά τα πλοία ανήκουν στον Γιάννη Αγγελικούση που έφερε 13 πλοία, από τα οποία τα 9 ήταν φορτηγά, δύο LNG Carriers της Maran gas και δύο δεξαμενόπλοια της Maran Tankers. Επίσης, ήρθαν στην ελληνική σημαία δύο νεότευκτα δεξαμενόπλοια, τα Minerva Tychi και Minerva Leo, του Ανδρέα Μαρτίνου. Άλλα δύο νεότευκτα δεξαμενόπλοια, τα Aegean Unity και Aegean Marathon, έφερε η Arcadia Shipmanagement της οικογένειας Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου. Επίσης, έφεραν πλοία, η Polembros Shipping της οικογένειας Πολέμη, δύο δεξαμενόπλοια η Eletson Corporation, τρία δεξαμενόπλοια που αποκτήθηκαν πρόσφατα από το Ιδρυμα Ωνάση. Η Euronav έφερε ένα ακόμη νεότευκτο δεξαμενόπλοιό της, το Antigone. Επίσης ελληνική σημαία ύψωσε το δεξαμενόπλοιο Gerani της ναυτιλιακής εταιρείας Μαράθι Ναυτική Εταιρεία του ομίλου της Avin του ομίλου Βαρδινογιάννη. Την ελληνική σημαία προτίμησε και το νεότευκτο πλοίο Draftdodger της Niovis Shipping, καθώς και η ναυτιλιακή εταιρεία Kyklades Μaritime της οικογένειας Αρ. Αλαφούζου σε δύο νεότευκτα δεξαμενόπλοια, τα Nissos Heraclea και Nisso Schinoussa. Την ελληνική σημαία προτίμησε και ο Διαμαντής Διαμαντίδης σε τρία πλοία του. Τέλος, την ελληνική σημαία ύψωσε το νεότευκτο φορτηγό πλοίο που ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία της Κορέας Hyundai Samho, Alpha Freedom, της ναυτιλιακής εταιρείας Alpha Bulkers Shipmanagement.