ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Μετά την μεταπολίτευση έχουμε το φαινόμενο της γιγάντωσης των ακτοπλοϊκών εταιρειών, αλλά σήμερα έχουν συσσωρευμένες ζημίες που υπερβαίνουν το 1 δις ευρώ. Ωστόσο, από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 είχαμε και πολλές χρεοκοπίες εταιρειών που διαχειρίζονταν επιβατηγά και ακτοπλοϊκά πλοία μετά από ναυτικό ατύχημα που χάθηκαν ζωές στη θάλασσα. Οι αδελφοί Σπύρος και Χαράλαμπος Τυπάλδος μετά το ναυάγιο του «Ηρακλείου» στη Φαλκονέρα το 1966 έπεσαν σε δικαστικές περιπέτειες και η εταιρεία έκλεισε. Ο Κώστας Ευθυμιάδης ακολούθησε μετά το ατύχημα στο «Ελεάννα» στην Αδριατική χρεοκόπησε ενώ βρισκόταν σε εντυπωσιακή άνοδο. Ο Αριστομένης Καραγιώργης ήταν ο κυρίαρχος της Αδριατικής. Όμως είδε τα πλοία του να κατάσχονται και να αποχωρεί από την ακτοπλοΐα. Ο Αντώνης Κυρτάτας μετά την πειρατεία στο «Σίτι οφ Πόρος» που έγινε στις 11 Ιουλίου 1988, ανοιχτά της Αίγινας, που είχε 9 νεκρούς και 75 τραυματίες, η εταιρεία οδηγήθηκε σε διάλυση. Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει η ιστορία των εταιρειών στην Αδριατική, όπου ενώ επί τρεις με τέσσερις δεκαετίες οι Έλληνες εφοπλιστές κυριαρχούσαν και ταξίδευαν περί τα 50 πλοία ελληνικών συμφερόντων τώρα τα πλοία έχουν περιοριστεί κάτω από τα δέκα και εμφανίζεται πανίσχυρη η ιταλική οικογένεια των Γκριμάλντι. Μόνο η ΑΝΕΚ και η Superfast Ferries, εκπροσωπούν τα ελληνικά συμφέροντα στο Ιόνιο και στην Αδριατική. Ωστόσο, και αυτές αισθάνονται τις πολύπλευρες οικονομικές πιέσεις του Εμμανουέλε Γκριμάλντι να αποχωρήσουν από τις γραμμές της Ιταλίας. Εξίσου, όμως, ενδιαφέρον έχει και οι αιτίες των ναυτικών ατυχημάτων που είχαν τα πλοία στην Αδριατική, που προήλθαν είτε από φωτιά στα γκαράζ είτε στο μηχανοστάσιο. Τις περισσότερες φορές η κατάληξη ήταν τραγική. Θρηνήσαμε ανθρώπινα θύματα και τεράστιες περιουσίες καταστράφηκαν. Αλλά ας δούμε αναλυτικά τα ναυτικά ατυχήματα της Αδριατικής:
Το ατύχημα του “Ελεάννα”
Το πλοίο “Ελεάννα” έφερε το όνομα της μεγαλύτερης κόρης του εφοπλιστή Κωνσταντίνου Ευθυμιάδη, είχε μήκος 167,40 μέτρα και αποκτήθηκε το 1966 και ξεκίνησε ταξίδια στις 28 Ιουνίου 1967. Ήταν νηολογημένο στον Πειραιά με αριθμό 2838 και τα εγκαίνια έγιναν στις 23 Ιουνίου 1967. Αντικατέστησε το F/B Σοφία , το οποίο δρομολογήθηκε στη γραμμή Πειραιά – Κρήτη. Την εποχή εκείνη ήταν το μεγαλύτερο F/B στον κόσμο. Χωρούσε 400 ΙΧ και 70 φορτηγά ή 120 φορτηγά. Το Σάββατο 28 Αυγούστου του 1971 όταν βρισκόταν ανοιχτά του Πρίντεζι, σε στίγμα 40,58 Βόρειο πλάτος και 17,35 Ανατολικό μήκος ξέσπασε φωτιά στα μαγειρεία του πλοίου. Η ώρα ήταν 05.30 π.μ. εξέπεμψε S.O.S. Στις 06.30 π.μ. διετάχθη εγκατάλειψη του πλοίου. Στο πλοίο είχαν επιβιβαστεί 1128 επιβάτες και πλήρωμα. Στο γκαράζ του είχε 185 ΙΧ και 8 φορτηγά. Η φωτιά έσβησε, τα Ιταλικά ρυμουλκά οδήγησαν το πλοιο στην Ιταλια.
Το πλοίο είχε ναυπηγηθεί το 1954 και το πρώην όνομα του ήταν Munkendal. Όμως στις 27 Αυγούστου του 1971 στη διάρκεια της διαδρομής του από την Πάτρα για την Αγκόνα ξέσπασε φωτιά στο μαγειρείο του πλοίου και επεκτάθηκε ταχύτητα με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 25 άνθρωποι.
Το ατύχημα του “Πασιφάη”
Το νεότευκτο επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο των Μινωικών Γραμμών στο παρθενικό του ταξίδι προς την Ιταλία προσάραξε σε βραχονησίδες έξω από την Κέρκυρα. Είχε ναυπηγηθεί στην Rissa και ήρθε στην Ελλάδα στις 13 Ιουνίου 1998. Στις 4 Ιουλίου στο παρθενικό του ταξίδι από την Πάτρα για την Αγκώνα, τα ξημερώματα λίγο μετά την αναχώρησή του από την Ηγουμενίτσα προσάραξε στις βραχονησίδες Περιστέρια. Την επόμενη μέρα αναχώρησε για τα ναυπηγεία Ελευσίνας προς αποκατάσταση των ζημιών και στις 30 Ιουλίου ήταν έτοιμο και επέστρεψε στα δρομολόγιά του. Το 2001 δρομολογήθηκε στη γραμμή της Βενετίας και στα τέλη της ίδια χρονιάς άλλαξε το όνομά του σε ΠΑΣΙΦΑΗ ΠΑΛΑΣ αλλάζοντας και τη γραμμή στις πάντες. Από τότε δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα εκτός από μία ελφριά πρόσκρουση στο λιμάνι του Ηρακλείου λόγω καιρού στις 6 Φεβρουαρίου 2005 και μία ακόμα στις 11 Δεκεμβρίου 2008 με μικρές υλικές ζημιές.
Το ατύχημα του Superfast III
Την 1η Νοεμβρίου 1999, ξέσπασε φωτιά στο επιβατηγό « Σούπερφαστ ΙΙΙ », το οποίο επέστρεψε στην Πάτρα προκειμένου να γίνει πλήρης κατάσβεση της. Από τις φλόγες που κατέκλυσαν το γκαράζ του πλοίου πέθαναν από ασφυξία ή απανθρακώθηκαν 14 οικονομικοί μετανάστες, που είχαν επιβιβαστεί παρανόμως και είχαν κρυφτεί σε φορτηγό αυτοκίνητο στο γκαράζ του πλοίου, όπου ξέσπασε η φωτιά.
Το « Σούπερφαστ ΙΙΙ » απέπλευσε, την 1η Νοεμβρίου 1999, στις 8 το βράδυ, το πλοίο από την Πάτρα με προορισμό την Αγκώνα, έμφορτο με 73 ΙΧ και 107 φορτηγά αυτοκίνητα. Επέβαιναν 100 μέλη του πληρώματος και 308 επιβάτες. Η φωτιά εκδηλώθηκε. στις 8.40, στο γκαράζ νούμερο 5 του πλοίου δεξιά ενώ το πλοίο βρισκόταν ανοιχτά των ακτών του Μεσολογγίου. Οι επιβάτες και το πλήρωμα επιβιβάστηκαν με ασφάλεια στις σωστικές λέμβους και παρελήφθησαν από παραπλέοντα πλοία. Το πλοίο έφτασε, την άλλη μέρα, στην Πάτρα, με την συνδρομή ρυμουλκών και κατά την εκφόρτωση αποκαλύφθηκαν οι 14 νεκροί μετανάστες. Αργότερα, ρυμουλκήθηκε στη Γερμανία, όπου είχε κατασκευαστεί και έγιναν εκτεταμένες επισκευές των οποίων το κόστος ανήλθε σε 26 εκατομμύρια δολάρια, το οποίο καλύφθηκε από τις ασφαλιστικές εταιρείες.
Τον Ιούνιο του 2000 έγινε γνωστό το πόρισμα των πραγματογνωμόνων, οι οποίοι εξέφραζαν την εκτίμηση ότι η πυρκαγιά προήλθε είτε από διαρροή υγραερίου είτε από βραχυκύκλωμα σε κάποιο από τα φορτηγά ψυγεία του πλοίου. Ως εστία της πυρκαγιάς αναφέρεται ένα φορτηγό. Η αιτία αποδίδεται σε αμέλεια ή απροσεξία από πιθανή δραστηριότητα στο σημείο εκείνο. Η φωτιά μεταδόθηκε γρήγορα λόγω των εύφλεκτων υλικών, που μετέφεραν τα φορτηγά αυτοκίνητα και του δυνατού ανέμου αλλά τελικά το πλοίο επέστρεψε με δικές του δυνάμεις στη Πάτρα και αποβίβασε, με ασφάλεια τους επιβάτες.
Το ατύχημα του “Κρήτη ΙΙ”
Στις 19 Νοεμβρίου 2012 στο επιβατηγό- οχηματαγωγό «Κρήτη ΙΙ», στο οποίο δεν υπήρξε απώλεια αλλά ούτε και τραυματισμός. Στο «Κρήτη ΙΙ», κατασκευής 1979, η φωτιά εκδηλώθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2012, περίπου στις 23.30 το βράδυ, ενώ βρισκόταν 4 μίλια ΒΔ του λιμένα Πατρών, προερχόμενο από τη Βενετία. Το πλοίο, είχε 87 άτομα πλήρωμα και μετέφερε 113 επιβάτες, 92 φορτηγά οχήματα και 18 Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητα. Εκείνη την ώρα, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στον πρωραίο χώρο του κλειστού κύριου γκαράζ του κυρίου καταστρώματος του πλοίου. Ο πλοίαρχος έδωσε εντολή και το πλήρωμα προχώρησε στη διαδικασία συγκέντρωσης των επιβατών στο σταθμό συγκέντρωσης Νο 7, ο οποίος ευρίσκετο στον πρυμναίο εξωτερικό χώρο του Νο 7 καταστρώματος και στην προετοιμασία των σωστικών μέσων εγκατάλειψης του πλοίου.
Το ατύχημα του Europalink
Στις 21 Σεπτεμβρίου 2013 το με ιταλική σημαία, εταιρείας συμφερόντων του Εμμανουέλε Γκριμάλντι, το πλοίο στη διάρκεια της νύχτας υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες προσέκρουσε στη νησίδα «Περιστέρες» βορειοανατολικά του νησιού, με αποτέλεσμα να υπάρξει ελεγχόμενη εισροή υδάτων στο λεβητοστάσιο του. Από την πρόσκρουση του πλοίου δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί, ενώ στο λιμάνι της Κέρκυρας αποβιβάστηκαν με ασφάλεια όλοι οι επιβάτες και θα προωθηθούν στον προορισμό τους, πιθανόν με άλλο πλοίο της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Το «Εuropalink» μετέφερε 692 επιβάτες, 70 μέλη πληρώματος και 306 ΙΧ αυτοκίνητα, πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Πάτρα-Ηγουμενίτσα-Αγκόνα.
Το ατύχημα του Superfast XII
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2014, στο Ε/Γ-Ο/Γ »SUPERFAST XII» Ν.Π. 11052 το οποίο βρισκόταν ελλιμενισμένο στο λιμάνι της Πάτρας έγινε ένα περιστατικό ανατροπής Ι.Χ.Ε. οχήματος τύπου CAMBER εντός του χώρου φόρτωσης οχημάτων. Το όχημα, κατά τη διαδικασία των χειρισμών στάθμευσής του στο γκαράζ του SUPERFAST XII, έπεσε στο κενό μεταξύ του πρώτου επιπέδου και του κυρίου γκαράζ, με αποτέλεσμα την ανατροπή του στην εσωτερική ράμπα επιβίβασης. Ο 69χρονος αλλοδαπός οδηγός και η 65χρονη αλλοδαπή συνοδηγός διεκομίσθησαν με ασθενοφόρο όχημα του ΕΚΑΒ στο Νοσοκομείο “Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ” Γενικό Νοσοκομείο Πατρών, όπου νοσηλεύτηκαν, αλλά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Το ατύχημα του «Ιεράπετρα»
Συνέβη στις 30 Νοεμβρίου 2014, στο πλοίο «Ierapetra L», 25 μίλια ανοικτά του Μπρίντιζι. Η φωτιά εκδηλώθηκε στο μηχανοστάσιο του πλοίου που έπλεε προς Ηγουμενίτσα, με σκοπό να δέσει για επισκευές.Αμέσως κινητοποιήθηκε η Ιταλική Ακτοφυλακή για βοήθεια στο 23μελές πλήρωμα και η φωτιά σβήστηκε επιτυχώς. Στη συνέχεια το πλοίο επέστρεψε στο Μπρίντιζι και αναχώρησε ρυμουλκούμενο προς Πειραιά.
Το ατύχημα του «Norman Atlantic» .
Στις 28 Δεκεμβρίου 2014, από τις 4:00 τα ξημερώματα, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο Norman Atlantic. Στο πλοίο επέβαινα, σύμφωνα με την πρώτη ανακοίνωση του υπουργείου Ναυτιλίας, συνολικά 478 άτομα ( πλήρωμα και επιβάτες ) εκ των οποίων οι 268 είναι Έλληνες.
Μετά από δύο ημέρες ανακοινώθηκε ότι «με νεότερη ενημέρωση που απέστειλε η διαχειρίστρια εταιρεία του Ε/Γ – Ο/Γ Norman Atlantic προς το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, η λίστα επιβαινόντων του δρομολογίου Πάτρα – Ηγουμενίτσα – Ανκόνα στις 27/12/2014 περιλαμβάνει 474 άτομα. Το αποτέλεσμα είναι τραγικό: Βρέθηκαν 10 νεκροί και αγνοούνται άλλοι 18 επιβάτες.